W przypadku zakupu towarów lub usług, zarówno konsumenci, jak i sprzedawcy często zastanawiają się, czy wybrać rękojmię czy gwarancję. Ten artykuł ma na celu wyjaśnienie różnic między tymi dwoma pojęciami oraz wskazanie sytuacji, w których każde z nich może być bardziej korzystne.
1. Definicje rękojmi i gwarancji
1.1 Rękojmia
Rękojmia jest prawnym środkiem ochrony konsumenta w przypadku wystąpienia wad produktu lub usługi. Jest uregulowana w Kodeksie cywilnym (art. 556 – 576). Rękojmia dotyczy zarówno wad fizycznych, jak i prawnych produktu. Jeżeli w ciągu dwóch lat od daty wydania towaru (lub inny okres, jeśli towar jest nietrwały) zostanie stwierdzona jego wada, konsument może żądać naprawy, wymiany, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy.
1.2 Gwarancja
Gwarancja jest dobrowolnym zobowiązaniem sprzedawcy lub producenta, mającym na celu zapewnienie konsumentowi pewności, że produkt będzie funkcjonować prawidłowo przez określony czas. Gwarancja może obejmować również usługi, a jej warunki są zwykle określane w umowie gwarancyjnej. Gwarancja może być udzielana zarówno na podstawie przepisów prawa, jak i na podstawie umowy między stronami.
2. Główne różnice między rękojmią a gwarancją
2.1 Terminy i okresy ochrony
Rękojmia przysługuje na okres dwóch lat od wydania towaru, chyba że towar jest nietrwały. Okres gwarancji jest określony przez sprzedawcę lub producenta w umowie gwarancyjnej i może być dłuższy niż okres rękojmi.
2.2 Zgłoszenie wady
W przypadku rękojmi, konsument ma obowiązek zgłosić wadę w ciągu miesiąca od jej stwierdzenia. W przypadku gwarancji, termin zgłoszenia wady może być określony w umowie gwarancyjnej.
2.3 Odpowiedzialność za wady
W przypadku rękojmi, odpowiedzialność za wady ponosi sprzedawca. W przypadku gwarancji, odpowiedzialność za wady ponosi osoba udzielająca gwarancji, która może być zarówno sprzedawcą, jak i producentem lub inną osobą wskazaną w umowie gwarancyjnej.
2.4 Środki ochrony konsumenta
W przypadku rękojmi, konsument może żądać naprawy, wymiany, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy. W przypadku gwarancji, środki ochrony konsumenta są określane w umowie gwarancyjnej, co daje większą elastyczność w negocjacjach między stronami.
2.5 Przesłanki udzielenia ochrony
W przypadku rękojmi, przesłanką udzielenia ochrony jest stwierdzenie wady towaru. W przypadku gwarancji, przesłanką udzielenia ochrony jest nieprawidłowe funkcjonowanie towaru wynikające z przyczyn leżących po stronie sprzedawcy lub producenta. W praktyce, może się zdarzyć, że gwarancja nie obejmuje wszystkich wad towaru, co jest określane w umowie gwarancyjnej.
3. Kiedy wybrać rękojmię, a kiedy gwarancję?
3.1 Wybór rękojmi
Rękojmia może być korzystna dla konsumenta, gdy:
- nie ma dodatkowej gwarancji,
- chce skorzystać z ochrony przewidzianej przez prawo,
- nie chce uzależniać swojej ochrony od indywidualnych ustaleń związanych z gwarancją.
3.2 Wybór gwarancji
Gwarancja może być korzystna dla konsumenta, gdy:
- ma dłuższy okres ochrony niż rękojmia,
- obejmuje więcej przypadków wad towarów,
- oferuje szybsze i bardziej elastyczne środki ochrony.
4. Podsumowanie
Rękojmia i gwarancja są dwoma różnymi formami ochrony konsumenta w przypadku wystąpienia wad produktu lub usługi. Rękojmia jest uregulowana przez prawo i oferuje podstawowy poziom ochrony, podczas gdy gwarancja jest dobrowolnym zobowiązaniem sprzedawcy lub producenta, które może oferować dodatkowe korzyści. Wybór między rękojmią a gwarancją zależy od indywidualnych preferencji konsumenta oraz warunków oferowanych przez sprzedawcę lub producenta.
