Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności to proces, który w Polsce zyskał na znaczeniu po wejściu w życie ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów („Ustawa”). Z dniem 1 stycznia 2019 roku prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształciło się z mocy prawa we własność tych gruntów.
Procedura przekształcenia
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nastąpiło z mocy prawa i nie wymagało działania ze strony użytkownika wieczystego. Jednakże, dla formalnego potwierdzenia przekształcenia, konieczne było uzyskanie od właściwego organu zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie, zawierającego również informację o obowiązku wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej. Organ, doręczał zaświadczenie dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu, a także przekazywał je do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej danej nieruchomości.
Opłaty związane z przekształceniem
Nowy właściciel gruntu zobowiązany jest ponosić na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę w wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłatę należy wnosić przez okres 20 lat, w terminie do dnia 31 marca każdego roku. Właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić do właściwego urzędu zamiar jednorazowego wniesienia opłaty w kwocie pozostającej do spłaty (opłata jednorazowa). Przy ustalaniu opłaty jednorazowej zostanie udzielona bonifikata przewidziana w Ustawie, której wysokość jest uzależniona od tego, w którym roku po przekształceniu miałaby zostać wniesiona opłata jednorazowa.
Roszczenie w dziale III księgi wieczystej
Sąd wieczystoksięgowy, po otrzymaniu zaświadczenia, z urzędu, bez dodatkowych opłat dokonywał wpisu własności gruntu oraz wpisu w dziale III księgi wieczystej roszczenia o opłatę przekształceniową.
Ujawnione roszczenie a zbycie nieruchomości
Ujawnione w dziale III księgi wieczystej roszczenie o opłatę przekształceniową nie stanowi przeszkody do zbycia nieruchomości. Niemniej jednak, w przypadku zbycia nieruchomości, obowiązek ponoszenia opłaty w dalszym ciągu pozostaje i przechodzi na nowego nabywcę. Obowiązek ten bowiem obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, w odniesieniu do której istnieje roszczenie o opłatę. Nabywca w terminie 30 dni od dnia nabycia nieruchomości, powinien wystąpić do właściwego organu o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wysokość i okres pozostały do wnoszenia opłaty. Organ takie zaświadczenie może również wydać z urzędu.
Wykreślenie roszczenia
Po wniesieniu wszystkich opłat lub opłaty jednorazowej, właściwy organ z urzędu, w terminie 30 dni od dnia wniesienia opłat lub opłaty jednorazowej, wydaje zaświadczenie o wniesieniu opłat lub opłaty jednorazowej. W sytuacji nieotrzymania przedmiotowego zaświadczenia w zakreślonym terminie, należy skontaktować się z właściwym organem w celu ustalenia kiedy zaświadczenie zostanie wydane. Po otrzymaniu zaświadczenia należy złożyć do sądu wieczystoksięgowego wniosek o wykreślenie z działu III księgi wieczystej roszczenia o opłatę, załączając otrzymane zaświadczenie oraz uiszczając opłatę sądową. Zgodnie z art. 7 ust. 10 Ustawy, wniosek o wykreślenie roszczenia w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej podlega opłacie w wysokości 250 zł, a w pozostałych przypadkach opłacie w wysokości 75 zł. Warto zadbać o wykreślenie roszczenia z księgi wieczystej i dopełnić w tym zakresie wszelkich formalności, albowiem nie nastąpi to automatycznie. W razie potrzeby uzyskania pomocy prawnej z zakresu prawa nieruchomości, w tym związanej z wykreśleniem roszczenia KLIKNIJ W LINK.
Przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności stanowiło ważny krok w kierunku upraszczania i klarowania stanu prawnego nieruchomości w Polsce. Proces ten nie tylko ułatwił życie dotychczasowym użytkownikom wieczystym, ale również wpisał się w szerszy kontekst modernizacji i transparentności polskiego systemu prawnego dotyczącego nieruchomości.
