Wprowadzenie
Czasami zdarza się, że dokonany zakup nie spełnia naszych oczekiwań, lub po prostu zmieniamy zdanie co do niego. W takiej sytuacji warto wiedzieć, jakie są nasze prawa jako konsumentów oraz jak przebiega proces zwrotu zakupionego towaru. W niniejszym artykule omówimy podstawy prawne zwrotu, warunki oraz procedury, jak również przykłady zwrotów oraz wyjątki od prawa do zwrotu towaru.
Podstawy prawne zwrotu towaru
Ustawa o Prawach Konsumenta
W Polsce prawa konsumenta w zakresie zwrotów towarów regulowane są przez Ustawę z dnia 30 maja 2014 r. o Prawach Konsumenta (Dz.U. 2014 poz. 827). Ustawa ta stanowi podstawę do odstąpienia od umowy sprzedaży, a co za tym idzie zwrotu towaru zakupionego na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.
Różnice pomiędzy umową zawartą na odległość a umową zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa
W przypadku umów zawartych na odległość (np. przez internet) oraz umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (np. przy zakupie od handlarza domokrążnego), konsument ma prawo odstąpić od umowy bez podania przyczyny w ciągu 14 dni od otrzymania towaru. Nie ma natomiast prawa do zwrotu towaru kupionego w sklepie stacjonarnym, chyba że sprzedawca na takie prawo się zgodzi i określi warunki zwrotu w regulaminie lub umowie sprzedaży.
Warunki zwrotu towaru
Termin na odstąpienie od umowy
Konsument ma 14 dni na odstąpienie od umowy sprzedaży, licząc od dnia otrzymania towaru. W przypadku umowy obejmującej wiele towarów dostarczanych osobno, termin 14 dni liczy się od dnia otrzymania ostatniego towaru. Jeśli konsument nie zostanie poinformowany o prawie do odstąpienia od umowy, termin ten może ulec przedłużeniu do 12 miesięcy.
Stan towaru
Zwrot zakupionego towaru jest możliwy, o ile towar nie nosi śladów użytkowania i jest w stanie niezmienionym. Oznacza to, że konsument ma prawo sprawdzić towar, ale nie może go używać. Warto zwrócić uwagę, że jeśli towar zostanie zwrócony w stanie pogorszonym, sprzedawca może obniżyć wartość zwrotu o wartość utraconą przez towar.
Procedura zwrotu
Informowanie sprzedawcy o zwrocie
Aby zainicjować proces zwrotu, konsument musi poinformować sprzedawcę o swojej decyzji w ciągu 14 dni od otrzymania towaru. Może to uczynić za pomocą pisemnego oświadczenia, e-maila lub wypełnienia specjalnego formularza dostarczonego przez sprzedawcę. Następnie konsument ma kolejne 14 dni na odesłanie towaru do sprzedawcy.
Odpowiedzialność za zwrot kosztów
Sprzedawca ma obowiązek zwrócić konsumentowi wszystkie otrzymane płatności, w tym koszty dostawy towaru, niezwłocznie, nie później niż 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Jeśli jednak konsument wybrał inną metodę dostarczenia towaru niż najtańsza metoda dostarczenia oferowana przez sprzedawcę, ten ostatni nie ma obowiązku zwrócić dodatkowych kosztów.
Konsument ponosi bezpośrednie koszty zwrotu towaru, chyba że sprzedawca zgodził się je pokryć lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia takich kosztów.
Odstąpienie od umowy
Odstąpienie od umowy i reklamacja to dwa różne mechanizmy prawne. Odstąpienie od umowy umożliwia konsumentowi zwrot towaru bez podawania przyczyny, podczas gdy reklamacja odnosi się do sytuacji, gdy towar jest wadliwy lub niezgodny z umową. W przypadku reklamacji, konsument ma prawo żądać naprawy towaru, wymiany na nowy, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy i zwrotu pieniędzy. Procedura reklamacji jest uregulowana w Kodeksie cywilnym oraz w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.
Wyjątki od prawa do zwrotu towaru
Istnieją pewne wyjątki od prawa do zwrotu towaru, które są określone w Ustawie o Prawach Konsumenta. Konsument nie ma prawa do odstąpienia od umowy, jeśli:
- Towar został wykonany na specjalne zamówienie konsumenta lub personalizowany.
- Towar ulega szybkiemu zepsuciu lub ma krótki termin przydatności do użycia.
- Towar został dostarczony w formie cyfrowej lub jako usługa, o ile wyraził na to zgodę przed dostarczeniem i został poinformowany o utracie prawa do odstąpienia od umowy.
- Towar został otwarty po dostarczeniu, a ze względu na swoją naturę nie można go zwrócić (np. produkty kosmetyczne, żywność, płyty CD, DVD).
- Towar jest gazetą, czasopismem lub magazynem, z wyjątkiem umów o prenumeratę.
Przykłady zwrotów
Oto kilka przykładów sytuacji, w których konsument ma prawo do zwrotu zakupionego towaru:
- Kupując ubranie przez internet, konsument zdecydował, że nie podoba mu się kolor. Ma prawo zwrócić towar w ciągu 14 dni od otrzymania, o ile towar nie nosi śladów użytkowania.
- Konsument kupił telefon komórkowy przez internet, ale po otrzymaniu zauważył, że nie pasuje do jego potrzeb. Może zwrócić telefon w ciągu 14 dni od otrzymania.
Podsumowanie
Zwrot zakupionego towaru jest prawem konsumenta, które regulowane jest przez Ustawę o Prawach Konsumenta oraz Kodeks cywilny. W przypadku umów zawartych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, konsument ma prawo do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny w ciągu 14 dni od otrzymania towaru. Aby dokonać zwrotu, należy poinformować sprzedawcę o decyzji i odesłać towar w stanie niezmienionym. Sprzedawca ma obowiązek zwrócić wszystkie otrzymane płatności, w tym koszty dostawy, w ciągu 14 dni od otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Warto jednak pamiętać, że istnieją wyjątki od prawa do zwrotu towaru, takie jak towary wykonane na specjalne zamówienie, usługi świadczone na żądanie konsumenta czy towary, których zwrot jest niemożliwy ze względu na swoją naturę.
W przypadku wadliwego towaru, konsument ma prawo do złożenia reklamacji, żądając naprawy, wymiany, obniżenia ceny lub zwrotu pieniędzy. Reklamacja jest uregulowana w Kodeksie cywilnym oraz w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.
Znajomość swoich praw jako konsumenta oraz procedur zwrotu towaru pozwala na świadome korzystanie z przysługujących uprawnień i właściwe postępowanie w przypadku niezadowolenia z dokonanego zakupu.