Karę łączną sąd może nałożyć na sprawcę, który dopuścił się więcej niż jednego przestępstwa. Zasadniczo, to oznacza, że zamiast skazania sprawcy na odrębne kary za każde przestępstwo, sąd może nałożyć jedną karę, która jest sumą kar za poszczególne przestępstwa. Przy wyznaczaniu kary łącznej sąd musi jednak uwzględnić pewne ograniczenia.
Zasady dotyczące wymiaru kary łącznej reguluje Kodeks karny. Według art. 87 § 1 Kodeksu karnego, jeżeli sprawca w jednym postępowaniu jest skazany za kilka przestępstw, sąd wymierza karę łączną. Zgodnie z art. 87 § 2, kara łączna nie może przekroczyć sumy wymierzonych kar, a także nie może przekroczyć najwyższego przewidzianego ustawowo wymiaru kary za któreś z przestępstw.
Kara łączna a kara jednolita
Często kara łączna jest mylona z karą jednolitą. W przypadku kary jednolitej sąd wymierza jedną karę za wszystkie przestępstwa, zamiast sumować kary za poszczególne przestępstwa. Kara jednolita musi być jednak proporcjonalna do ciężkości przestępstw i nie może przekroczyć maksymalnej kary przewidzianej za najcięższe z nich.
Ustalanie kary łącznej
Przyjęcie winy
Kiedy sąd ustala karę łączną, musi wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności dotyczące przestępstw. Na przykład, jeżeli sprawca przyznał się do winy i wyraził skruchę, sąd może to uwzględnić przy ustalaniu kary łącznej.
Przesłanki i zasady wymiaru kary
Sąd musi także uwzględnić przesłanki i zasady wymiaru kary przewidziane w Kodeksie karnym. Te zasady obejmują na przykład stopień społecznej szkodliwości czynu, motywację sprawcy, sposób i okoliczności przestępstwa, a także skutki przestępstwa. Przy ustalaniu kary łącznej sąd musi również wziąć pod uwagę przeszłość sprawcy, jego osobiste i ekonomiczne warunki oraz sposób życia po przestępstwie.
Granice kary
Maksymalna kara
Jak już wcześniej wspomniano, kara łączna nie może przekroczyć sumy wymierzonych kar, a także nie może przekroczyć najwyższego przewidzianego ustawowo wymiaru kary za któreś z przestępstw. To oznacza, że sąd nie może wymierzyć kary łącznej przekraczającej maksymalny wymiar kary przewidzianej w ustawie za najcięższe z przestępstw. Na przykład, jeżeli sprawca został skazany za przestępstwo, za które maksymalna kara wynosi 10 lat, kara łączna nie może przekroczyć 10 lat.
Minimalna kara
Podobnie jak w przypadku maksymalnej kary, sąd nie może wymierzyć kary łącznej poniżej minimalnej kary przewidzianej w ustawie za dane przestępstwo. Na przykład, jeżeli minimalna kara za dane przestępstwo wynosi 1 rok, sąd nie może wymierzyć kary łącznej poniżej 1 roku.
Proporcjonalność kary
Podstawową zasadą wymiaru kary jest zasada proporcjonalności. Kara łączna musi być proporcjonalna do ciężkości przestępstw i winy sprawcy. Sąd musi więc uwzględnić wszystkie okoliczności, które mogą wpływać na ciężkość przestępstw i stopień winy sprawcy.
Podsumowując, kara łączna jest jednym z narzędzi, które sąd ma do dyspozycji przy wymierzaniu kary za przestępstwa. Jest to jednak narzędzie, które musi być stosowane z dużą ostrożnością, biorąc pod uwagę wiele różnych czynników. Kara łączna nie może przekroczyć sumy wymierzonych kar ani najwyższego ustawowego wymiaru kary za któreś z przestępstw, a także musi być proporcjonalna do ciężkości przestępstw i winy sprawcy.
Sąd musi więc dokładnie przeanalizować wszystkie okoliczności, zanim zdecyduje o wymierzeniu kary łącznej. W tym celu może skorzystać z pomocy ekspertów, takich jak psychologowie czy socjolodzy, którzy mogą pomóc ocenić motywację sprawcy, jego stan psychiczny i możliwość resocjalizacji. Przy ustalaniu kary łącznej sąd musi także uwzględnić przeszłość sprawcy, jego osobiste i ekonomiczne warunki oraz sposób życia po przestępstwie.
Ważne jest zrozumienie, że kara łączna nie jest automatycznie wymierzana za wszystkie przestępstwa. Jest to wyjątkowy środek, który może być zastosowany tylko wtedy, gdy sąd uzna, że jest to konieczne do osiągnięcia celów karnych, takich jak odstraszenie sprawcy od ponownego przestępstwa, zabezpieczenie społeczeństwa przed sprawcą czy resocjalizacja sprawcy.
W każdym przypadku wymierzenia kary łącznej decyzja sądu musi być uzasadniona i oparta na solidnej analizie faktów i okoliczności.
