W niniejszym artykule omówimy sytuacje, w których możliwe jest odwołanie darowizny oraz krok po kroku przeprowadzimy przez proces odwołania darowizny w Polsce.
1. Co to jest darowizna?
Darowizna to umowa, za pomocą której darczyńca przekazuje obdarowanemu własność rzeczy lub praw majątkowych bez żadnego świadczenia wzajemnego. Darowizna jest umową jednostronnie zobowiązującą i nieodpłatną. Przykładami darowizn mogą być przekazanie nieruchomości, samochodu czy wartościowych przedmiotów.
2. Podstawy prawne odwołania darowizny
Podstawy prawne odwołania darowizny regulowane są przez Kodeks Cywilny (art. 894-902) w Polsce. Kodeks Cywilny przewiduje trzy sytuacje, w których darczyńca może żądać od obdarowanego zwrotu rzeczy stanowiących przedmiot darowizny.
3. Przyczyny odwołania darowizny
- Niewdzięczność obdarowanego
Niewdzięczność obdarowanego to jedna z przyczyn, dla których można żądać odwołania darowizny. Niewdzięczność może mieć charakter:
- fizyczny – np. stosowanie przemocy wobec darczyńcy;
- moralny – np. zniesławienie darczyńcy;
- ekonomiczny – np. celowe zniszczenie majątku darczyńcy.
- Upadek majątkowy darczyńcy
Kiedy darczyńca po dokonaniu darowizny ulega upadkowi majątkowemu, może żądać zwrot rzeczy, jeżeli jego sytuacja finansowa uległa znacznemu pogorszeniu, a darowizna była wykonana w celu obniżenia jego majątku, np. w celu uniknięcia odpowiedzialności za długi.
- Narodziny dziedzica
Jeśli darczyńca darował cały swój majątek, a później urodził się mu dziecko, które przez to nie ma zabezpieczonego bytu materialnego, darczyńca może żądać od obdarowanego zwrotu rzeczy stanowiących przedmiot darowizny, aby zapewnić byt materialny swojemu dziecku.
4. Procedura odwołania darowizny
- Postępowanie sądowe
Odwołanie darowizny wymaga wystąpienia do sądu z powództwem o odwołanie darowizny. Darczyńca powinien zgłosić żądanie odwołania darowizny w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania obdarowanego.
- Przesłanki odwołania darowizny
W pozwie o odwołanie darowizny darczyńca powinien wskazać przyczynę odwołania darowizny oraz przedstawić dowody potwierdzające tę przyczynę. Darczyńca powinien również wykazać, że odwołanie darowizny jest uzasadnione i ma podstawy prawne.
- Ochrona prawna obdarowanego
Obdarowany ma prawo do obrony przed żądaniem odwołania darowizny. Może przedstawić dowody przeciwnie do twierdzeń darczyńcy lub wykazać, że odwołanie darowizny nie ma podstaw prawnych. W przypadku, gdy obdarowany zgodzi się na zwrot darowizny lub sąd wyda wyrok nakazujący zwrot, obdarowany ma prawo żądać zwrotu kosztów poniesionych w związku z darowizną, np. opłat notarialnych czy podatków.
5. Podsumowanie
Odwołanie darowizny jest możliwe tylko w ściśle określonych przypadkach opisanych w Kodeksie Cywilnym. Proces odwołania darowizny może być skomplikowany i wymaga wystąpienia do sądu z odpowiednim powództwem. Jeśli darczyńca chce odwołać darowiznę, powinien skonsultować się z prawnikiem, który pomoże w przygotowaniu odpowiednich dokumentów oraz udzieli porady dotyczącej możliwości odwołania darowizny w konkretnym przypadku.
