Artykuł niniejszy odsłania kulisy tłumaczenia patentów przez tłumaczy technicznych rozmaitych specjalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem formy przysięgłej, czyli prawnie uznawanej przez urzędy, instytucje państwowe i międzynarodowe, np. Europejski Urząd Patentowy. Serdecznie zapraszamy do lektury.
Definicja patentu
Na początku przede wszystkim pojawia się pytanie, czym jest patent? To tytuł ochronny przyznawany wynalazcom w zakresie ich odkryć przez właściwy organ. Może to być albo organ państwowy (np. Urząd Patentowy RP w Polsce), albo międzynarodowy – na patenty gwarantujące ochronę na obszarze całej Europy. Treść patentu traktuje o prawie do wyłącznego korzystania z wynalazku na konkretnym terytorium, np. w obrębie granic Polski, Wielkiej Brytanii, USA czy Niemiec.
Tłumaczenie lub uwierzytelnienie tłumaczenia patentu przez tłumacza przysięgłego
Aby tłumaczenie patentu niosło w sobie moc prawną, konieczny jest udział tłumacza przysięgłego w procesie przekładu. Udział ów może przejawiać się dwojako – na sposób pierwszy jako autora tłumaczenia przysięgłego bądź na sposób drugi, gdzie tłumaczeniem tekstu fachowego, np. z chemii, medycyny, farmacji, biologii molekularnej, weterynarii etc., zajmuje się tłumacz specjalistyczny, fachowiec z danej branży, a jego tłumaczenie tylko poświadcza za zgodność z oryginałem tłumacz przysięgły, który tym samym uwierzytelnia przekład.
Przysięgłe tłumaczenie patentu do sądu
Tłumaczenie poświadczone jest respektowane przez wszystkie urzędy w Polsce, w tym przez sądy oraz Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej. Z tego względu przykładowo w przypadku sporów Stron przed sądem przysięgłe tłumaczenia patentów mogą stanowić wniosek dowodowy w sprawie cywilnej. Przypadek może dotyczyć dochodzenia racji przez dwa koncerny farmaceutyczne, z których jeden pozwał drugi o naruszenie patentu na chroniony nim środek antykoncepcyjny.
Jak tłumaczyć patenty z angielskiego na polski?
Właściwe podejście do tłumaczenia patentów nakłada na tłumacza technicznego obowiązek stosowania schematycznych sformułowań, specjalistycznej terminologii fachowej oraz branżowego żargonu, charakterystycznego dla danej dziedziny, np. chemii, medycyny czy lotnictwa. Ponadto strukturyzacja tekstów patentów implikuje konieczność odmiennego tłumaczenia tych samych zwrotów w części będącej opisem patentowym w stosunku do części zawierającej wykaz zastrzeżeń patentowych. Mianowicie angielskie sformułowanie “characterized in that” tłumaczy się na język polski albo jako “charakteryzuje się tym, że” w opisie patentowym, albo jako “znamienny tym, że” w zastrzeżeniach.
Tłumacz techniczny specjalizujący się w przekładzie patentów
Na rynku translatorskim w Polsce istnieją tłumacze specjalizujący się w tłumaczeniu patentów z konkretnych dziedzin, w zależności od zdobytego przez nich kierunkowego wykształcenia z zakresu nauk ścisłych lub przedmiotów technicznych. Tym samym dobrą praktyką postępowania biur tłumaczeń jest, iż doktorowi chemii powierzone zostanie tłumaczenie patentu z chemii, mgr. inż. zootechniki – patentu z zakresu hodowli bydła i trzody chlewnej, a absolwentowi studiów informatycznych patentu z zakresu IT (języków programowania, baz danych, sieci, nowoczesnych rozwiązań informatycznych etc.). Naczelna Organizacja Techniczna w Warszawie certyfikuje tłumaczy technicznych w zakresie wybranych specjalizacji i języków obcych. Poprzez sprawdzenie kompetencji merytorycznych i językowych kandydatów na tłumaczy technicznych instytucja ta ułatwia właścicielom biur tłumaczeń w Polsce nabór właściwych tłumaczy do tłumaczeń patentów z zakresu różnych specjalizacji.